Ankieta przeprowadzona na grupie dyskusyjnej pl.rec.paralotnie maj 2010. Ankieta jest jedynie przeglądem przypadków awarii zakończonych awaryjnym lądowaniem i ze względu na brak metodologii zbierania i sortowania wyników, nie zawiera statystyki dla poszczególnych typów silników czy konstrukcji poszczególnych producentów. W wynikach zacytowałem jedynie nazwy silników i podzespołów związanych z silnikiem bez wyszczególniania producenta napędu.
Kategorie przyczyn
Zapłon i elektryczne:
- Upalił się wewnętrznie kabelek miedzy cewką statora a cewko-modułem (simonini mini 2)
- Awaria świecy 4x
- Awaria cewki 2x (solo210) i 1x NN
- Spadła fajka ze świecy (wyłamał się drucik w fajce) 4x solo210 3x NN
- Pęknięcie mocowania cewki, w następstwie spadły z niej kabelki
- W manetce gazu odlutował sie jeden z przewodów i zwarł sie z drugim, co automatycznie wygasiło silnik.
- Niesprawny wyłącznik Po starcie oberwał się przewód masy – fabryczna spinka z oczkiem.
- Silnik przerywa -zwarcie w kablu idącym do przycisku w manetce-za ciasne opaski wiązki
- Upalony węglowy rdzeń przewodu bezpośrednio przy cewce. Iskra skakała z pół centymetra
Przypadków: 30
Najczęstszy – spadła fajka ze świecy -7x
Gaźnik i układ paliwowy:
- Zatkane sitko (gęste) w Walbro WB37.-4X
- Zgasł w spirali (solo210- WB37) 2x
- Spadł wąż podciśnienia – zatrzymany silnik
- Gaźnik pływakowy – zanieczyszczenie dyszy
- W gaźniku przepuszczała membrana (Walbro WB 32)
- Zalanie gaźnika (za bogata mieszanka) – zatrzymanie w locie
- Pęknięty króciec filtra paliwa –zasysanie „lewego” powietrza
- Pęknięcia sztywnych przewodów paliwowych – zasysanie „lewego” powietrza
- Zawór w gruszce/pompce paliwa się blokował i paliwo nie dochodziło x4
Przypadków: 16
Najczęstszy – zatkane sitko 4x i awaria gruszki -4x
Układ wydechowy:
- Prawie odpadł (trzymał się na zabezpieczeniu) tłumik puszkowy (solo 210) 2x
- Odkręcające się śruby łączące elementy tłumika- uszkodzenie śmigła
- Pęknięcie silikonowej złączki łączącej tłumik z rezonansem
- Pęknięty tłumik
- Urwanie się tłumika 3x
- Pęknięcia mocowania tłumika i poluzowanie śrub mocujących tłumik (solo210)
Przypadków: 9
Najczęstszy – urwanie tłumika -5x
Uszkodzenia ogólno-mechaniczne:
- Odpadająca siateczka chroniąca otwór wlotu powietrza do tłumika szmerów-uszkodzenie śmigła
- Odpadający cały tłumik szmerów uszkodzenie śmigła 2x
- Urwana tuż przy gaźniku linka od gazu
- Rozsypała się koronka w łożysku wału (nad środkiem rzeki – solo210
- Zatarcie łożyska na wałku śmigła
- Awaria łożyska- zablokowany silnik JPX (bez żadnych wcześniejszych objawów)
- Zatarcie korbowodu i łożysk
- Pękł wał od strony magneta w miejscu wyfrezowania pod klin
- Wypaliła się dziura w tłoku, (fabryczne nastawy gaźnika)
- Awaria startera ( „szarpaczki”) -wciągnęło linkę i przemieliło cały mechanizm
- Urwany wał od kola pasowego w wyniku, czego koło ze śmigłem odpadło (solo210) prawdopodobnie zablokowanie łożysk.
- Wyrwane szpilki od tłumika z karteru (Top80)
- Po serwisie ( wymianie tłoka z łożyskiem sworznia tłoka) ·awaria łożyska na wale w pierwszym locie(Top80)
- Odkręciła się śruba mocująca cewkę, cewka dotykała koła magnesowego
Przypadków: 17
Najczęstszy – różne przyczyny bez wskazania
Wada konstrukcji:
- Mimowolne zgaszenie wyłącznikiem manetki o taśmy
- Wykręciła się „samohamowna”, plastikowa nakrętka mocująca tłumik szmerów(Top80)
- 2 l paliwa. Pod wpływem momentu odśmigłowego(solo210) przechylenie napędu/zbiornika na stronę przeciwną niż ssawka, zapowietrzenie i zatrzymanie silnika (ssawka ze złej strony).
- Wciągniecie linki gazu w śmigło (zły oplot i konstrukcja kosza) 2x
Przypadków: 6
Najczęstszy – różne przyczyny bez wskazania
Błąd pilota, zła kontrola przedstartowa i ocena warunków:
- Gaźnik pływakowy + start na zakręconym kraniku, 1.5-2min lotu, po czym zgasł
- Wciągnęło „szmatę” do komina powietrza, szmata była żeby „sie nie kurzyło”
- Zostawiony korek transportowy zamiast z dziurką – odcięcie po kilku minutachx2
- Brak paliwa 11x
- krawat” na skrzydle
- Burza na trasie
- Zgasł, bo miał za niskie obroty, zahaczenie czymś o śruby regulacyjne gaźnika w transporcie
- Przypadek z szalikiem w wentylatorze i szarpaczce
Przypadków: 19
Najczęstszy- brak paliwa-11x
W ankiecie udział wzięło 32 pilotów. Ogółem zgłoszono 97 przypadków
Wnioski
Ankieta miała charakter wybitnie amatorski i nie dała jednoznacznej odpowiedzi na pytania o najbardziej bezawaryjny silnik czy napęd, zresztą nie taki był jej cel. Mam jednak nadzieję, że zebranie w jednym miejscu tylu przypadków da możliwość każdemu pilotowi PPG zwrócenia uwagi na podzespoły czy błędy ludzkie powodujące najwięcej kłopotów w locie.
Najbardziej optymistycznym wnioskiem jest to, że NIKT z pilotów w wyniku awaryjnego lądowania nie odniósł poważnych obrażeń, co mimo wszystko podnosi poczucie zaufania do sprzętu i Paralotniarstwa Napędowego w ogóle.
Osobiście najbardziej zaskoczyła mnie ilość awarii układu zapłonowego (30) w stosunku do kolejnej kategorii „Błąd pilota”- ( 19). Daje to wiele do myślenia dla producentów sprzętu i kto wie czy nie przyczyni się do zdwajania układów zapłonowych lub innych usprawnień. Natomiast „królewską” przyczyną lądowań awaryjnych okazał się prozaiczny…brak paliwa (11). To bardzo źle świadczy o przygotowaniu pilotów do lotu i ich wielkiej niefrasobliwości. Ta przyczyna najmniej zależy od przypadku i mamy na nią największy wpływ. Sporo było przypadków urwania tłumika, (5) chociaż w całej statystyce wynik ten był zaskakująco niski w stosunku do „legend” o awaryjności tego podzespołu w silnikach PPG. Mało było również przyczyn związanych z wadami konstrukcji (6)
Chciałbym podziękować wszystkim Pilotom PPG, którzy podzielili się swoimi doświadczeniami, a w szczególności Krzysztofowi Gajdzie (cra3y) który będąc „Technicznym Inspektorem” grupy pl.rec.paralotnie sprowokował sporządzenie tej ankiety.
Zebrał i uporządkował:
Tomek „Jogi” Witowski
Autor jest pracownikiem firmy TechnoFly – producenta silników i napędów paralotniowych „Ventor”