Wypadki 2006 – podsumowanie

W podsumowaniu zebrane zostały te zdarzenia, które zgłoszono na stronę PSP i opublikowano oraz dodatkowo te, o których dowiedziałem się z innych źródeł. Z wielu względów nie umieściłem opisów zdarzeń niezgłoszonych  i w tych przypadkach za cały opis zdarzenia będzie musiał wystarczyć jego tytuł. W przypadku zdarzeń zgłoszonych więcej informacji na ich temat można przeczytać w dziale Bezpieczeństwa PSP. Pod uwagę brałem jedynie zdarzenia pilotów krajowych, które miały miejsce w roku 2006.

Poniżej tabela ze zdarzeniami w porządku chronologicznym.

Tytuł zdarzenia Data zdarzenia Czy zostało zgłoszone
Lubomir – przeciągnięcie w zakręcie przy lądowaniu awaryjnym z niedolotem – złamany kręgosłup 2006 ?? ?? nie
Napęd-przeciągnięcie przy źle wykonanym wingowerze- skrecenie w taśmach z zablokowaniem sterówek, lądowanie na drzewach, kradzież pozostawionego glajta. 2006-12-24 nie
Lendak – złe wyprowadzenie ze spirali – podwinięcie na małej wysokości 2006-12-01 tak
Podobin – dziura na lądowisku – uszkodzenie więzadeł stawu skokowego 2006-11-21 tak
Janowiec – Podwinięcie przy szkwalach i turbulencji na małej wysokości – kręgosłup, żebra, obrażenia wewnętrzne. 2006-11-18 tak
Klonówka – przewianie przy silnym wietrze z powodu braku speeda – lądowanie na zawietrznej 2006-11-11 nie
Klonówka – podwinięcie na małej wysokości, Ozon Vibe – lądowanie na drzewach 2006-11-11 nie
Klonówka – przewianie w dyszy nad grzbietem, Ozon Vibe, lądowanie na zawietrznej 2006-11-08 nie
Mała Czantoria – start na zawietrznej – złamana noga i kręgosłup 2006-10-22 nie
Mieroszów – lądowanie na drzewie 2006-10-22 nie
Podobin – rotory – lądowanie na drzewach 2006-10-21 nie
Podobin – przeciągnięcie w rotorach – złamania ręki i uda 2006-10-21 nie
Mieroszów – cytat: sześć przewiań w kwadrans chyba 2006-10-18 nie
Bassano – zderzenie przy ladowaniu – złamanie ręki i kręgosłupa 2006-10-01 tak
Stranik – start ze skręconymi taśmami – bez konsekwencji 2006-09-30 tak
Napęd – przeciągnięcie w zakręcie – złamanie nogi 2006-09-30 tak
Stranik – podwinięcie – zapas. 2006-09-25 tak
Skrzyczne – uwięźniecie nogi w wykrocie przy starcie – uszkodzenie kolana 2006-09-24 tak
Piła krawężnik – przewianie – złamany kręgosłup 2006-09-23 nie
Skrzyczne – podwinięcie, krawat, rotacja, zapas – lądowanie na drzewach 2006-09-15 nie
Żagiel – przewianie – drzewowanie 2006-09-03 tak
Alpy – zderzenie w powietrzu dwóch paralotniarzy – rozdarcie skrzydła 2006-08 nie
Alpy – potracenie widza na lądowisku przez tandem – potłuczenia widza 2006-08 nie
Lijak – niedolot i lądowanie z wiatrem – złamanie nogi 2006-08-21 tak
Mazowsze – spirala do ziemi – śmierć pilota 2006-08-20 tak
Rudnik – podwinięcie na małej wysokości – złamanie podudzia 2006-08-20 nie
Bezmiechowa – przeciągnięcie przy lądowaniu – złamanie kręgosłupa 2006-08-16 nie
Hol lotni – przeciągnięcie – śmierć pilota 2006-08-10 nie
Swiętokrzyskie – brak wszystkiego – złamanie nóg i kręgosłupa 2006-07-30 tak
Kozubnik – złe rozplanowanie lądowania – nadgarstek 2006-07-28 Tak
Hol – przebieg wypadku nieznany – śmierć pilota 2006-07-26 Tak
Skrzyczne – turbulencje na lądowisku – złamanie kręgosłupa lędźwiowego 2006-07-23 Nie
Skrzyczne – lądowanie na stoku z powodu braku wysokości – lądowanie na drzewach 2006-07-22 Nie
Jaworowy – przeciągnięcie przy lądowaniu na nowym skrzydle – ogólne potłuczenia 2006-07-13 Tak
Napęd tandem – wpadnięcie na druty elektryczne – złamania u pasażera. 2006-07-04 nie
Napęd – awaria silnika po nasypaniu przez dziecko piachu do zbiornika 2006-07-04 Nie
Alpy – klapa na małej wysokości, zapas – złamanie ręki przy przyziemieniu 2006-06-10 Tak
Hol – lądowanie pod stromy brzeg rzeki – złamanie kręgosłupa 2006-06 Nie
Szczyrk – klapa zaraz po starcie, Venus – skręcenie kolana, zerwanie ścięgien 2006-06 Nie
Alpy – zahaczenie o linię elektryczną przy lądowaniu, Avax- stłuczona ręka 2006-06 Nie
Alpy – strącenie kamienia nad startowiskiem – uszkodzenie glajta na starcie 2006-06 Nie
Alpy – klapa przy stoku na Boomerangu 4 – zawiśnięcie na drzewie 2006-06 Nie
Napęd – negatywka ze 100m,Whisper – złamana noga 2006-06 Nie
Alpy – zderzenie z liną nośną – śmierć pilota 2006-06-09 Tak
Chłapowo – zderzenie dwóch pilotów kręcących spirale – bez obrażeń 2006-06-30 Nie
Skrzyczne – nieudany start tandemu – Pilot uszkodzenia twarzy, pasażer uszkodzenia kręgosłupa 2006-06-25 Nie
Hol – lockout po przeciągnięciu na holu – złamanie miednicy i żeber 2006-06-24 Nie
Napęd – odwiązanie się sterówki przy lądowaniu – negatywka. 2006-06-18 Tak
Stradomka – cytat: kolesia prądem popieściło, bo nie wiedział jak skręcić w prawo 2006-06-16 Nie
Klif – lądowanie w rotorze – skręcenie kostki 2006-06-15 Tak
Napęd – przeciągnięcie Voxa po starcie przy poprawianiu się w uprzęży – negatywka do ziemi, potłuczenia pilota 2006-06-13 Nie
Piekary Śląskie – zahaczenie pilota o drzewa nad stadionem – skutki nieznane 2006-06-11 Nie
Lubomir – negatywka po fronsztalu na Astralu, upadek pomiędzy drzewa – złamanie ręki 2006-06-10 Nie
Rudnik – ataki ptaka drapieżnego – uszkodzenia glajtów 2006-06-09 Nie
Alpy – turbulencje nisko nad ziemią – złamany kręgosłup 2006-06-07 Tak
Bassano – niskie obuwie przy niskich lotach – złamanie nogi w kostce 2006-05 Nie
Jastrzębie hałda – próby latania przy silnym wietrze – otwarte złamanie 2006-05-23 Nie
Wrocław – brak mocy przy starcie – lądowanie w wodzie 2006-05-23 Tak
Skrzyczne – lądowanie akrobatyczne – złamanie nogi 2006-05-19 Tak
Stranik – zła reakcja pasażera tandemu – skręcenie kolana u pilota 2006-05-14 Tak
Klonówka – złe wpięcie taśmy w karabinek – zdjęcie w artykule „Złe wpięcie taśm” 2006-05-13 Tak
Mieroszów – warunki pofrontowe, przewianie i poskładanie – drzewo 2006-05-13 Tak
Żagiel – podwinięcie na speedzie – przymusowe lądowanie 2006-05-13 Tak
Lubomir – drzewowanie – wstrząs mózgu 2006-05-09 Tak
Jezioro Garda – przelot lądowiska na cyplu – wodowanie 2006-05-07 Tak
Skrzyczne – przewianie za schronisko i upadek na wiatrołomie – bez obrażeń 2006-05-06 Nie
Bassano – B-sztal na wysokości kilkudziesięciu metrów zakończony ratowaniem – zajście w czasie szkolenia pod nadzorem instruktora 2006-05-03 Nie
Lijak – Taśmy udowe nie zapięte – bez obrażeń 2006-05-06 Tak
Lijak – Przeciągnięcie po klapie – uderzenie w stok 2006-05-03 Tak
Lijak – zaczepienie butem o linkę glajta w czasie startu 2006-05-03 Tak
Żar – zawiśnięcie na przewodach – odcięcie zasilania dwóch wsi. 2006-05-03 Tak
Skrzyczne – uderzenie w drzewa po starcie – złamanie nogi 2006-05-03 Tak
Hol – zaczepienie liny o grunt, problem z wyczepieniem – lockaut 2006-04-26 Tak
Klif – złe zgaszenie skrzydła – uszkodzone auto. 2006-04-22 Tak
Lubomir – niedolot do lądowiska – lekkie urazy 2006-04-19 Tak
Bassano – podwinięcie w turbulencjach – żebro 2006-04-13 Tak
Mieroszów – skrzydło Vega na speedzie negatywki po fronsztalu na skutek błędów w pilotażu – bez obrażeń 2006-04-09 Nie
Jaworowy – negatywka, pilot nie rzucił zapasu, bo miał grube rękawice i rączkę poza zasięgiem wzroku – złamanie nogi w kostce, ręki i żeber. 2006-04-07 Nie
Wołomin – pokazy z napędem na małej wysokości, zaczepienie o drzewo – złamanie nogi 2006-03-26 Nie
Mrągowo – lądowanie na napędzie na dachu Passata – wgnieciony dach i maska, poniesione koszty naprawy 2006-01-16 Nie
Hol – wyciągnięcie uchwytu zapasu z frontkontenera zamiast rączki wyczepu – lądowanie na zapasie 2006-01-11 Nie

Na początek liczba zgłoszeń. Jest ich podobna ilość jak w roku ubiegłym. Nieco większa ilość zdarzeń niezgłoszonych wynika jedynie z większej uwagi, jaką zwracałem na wszelkie doniesienia. Wynika z tego też fakt, że ciemna liczba zdarzeń, nawet poważnych jest wciąż trudna do oszacowania i w kategorii zdarzeń, które nie pociągnęły za sobą poważnych konsekwencji może być ich dużo więcej, niż te zebrane w zestawieniu. Nie należy jednak ich bagatelizować, gdyż na przykład tak popularne lądowania na drzewach i przewianie na żaglu mimo, że bardzo powszechne przy ich lekceważeniu będą doprowadzać do poważnych wypadków.

Podobne do ubiegłorocznych są zarówno ilości zdarzeń, jak i stosunek zakończonych urazem do zdarzeń bez urazów. Około połowa zgłoszonych zdarzeń zakończyła się urazami.  Na ogólną liczbę 81 zdarzeń z urazami było 38 (48%), a bez urazów 43.  W roku 2005 odnotowano 60 zdarzeń, z tego z urazami 25 (42%). Podobnie ma się zestawienie rodzajów tych urazów.

Najpoważniejsze, ze skutkiem śmiertelnym tragiczne wypadki były w tym roku wyjątkowo liczne, ale nie ma możliwości znalezienia dla nich wspólnego mianownika. W roku 2005 był jeden wypadek śmiertelny spowodowany próbą robienia spirali na małej wysokości. Ta sama przyczyna stała się przyczyną śmierci jednego z nas w tym roku. Pozostałe przyczyny, to: przeciągnięcie lotni na holu, przypuszczalnie turbulencja na małej wysokości oraz zderzenie z liną  nośną kolejki towarowej. Z analizy tych zdarzeń wynika, że być może piloci mogli by się uratować, gdyby na tej małej wysokości zdecydowali się na użycie systemu ratunkowego w momencie zaistnienia sytuacji awaryjnej. Spadochrony zapasowe w tych przypadkach zostały użyte zbyt późno, lub nie zostały użyte.

Pozostałe urazy, nawet te ciężkie nie różnią się liczbą w znacznym stopniu w porównaniu z rokiem ubiegłym:

Rodzaj urazu rok 2006 rok 2005
Złamania kręgosłupa 9 6
Złamania nogi 17 12
Złamania ręki 5 4
Złamania miednicy 1 1
Złamania żeber 4 1

W związku z powtarzalnością tych wyników możemy je potraktować jako ponurą przepowiednię na przyszły sezon.

Jeśli chodzi o przyczyny wypadków, to przyczyna najpopularniejsza w zeszłym roku nadal powoduje najwięcej zagrożeń. Jest tolatanie w trudnych warunkach i przy niewielkim zapasie wysokości. Tutaj oprócz zdarzeń na żaglu należy jeszcze przypomnieć o lataniu w górach, gdzie piloci nisko nad trudnym terenem miewają problemy z turbulencją wynikającą z termiki i zawietrznych. Takie zdarzenia stanowią blisko 1/3 wszystkich sytuacji niebezpiecznych, co bardzo źle świadczy o możliwościach oceny przez pilotów warunków i dopasowywania ich do swoich umiejętności i sprzętu. Najgorsze jest to, że piloci nie potrafią przełożyc sobie wniosków tutaj zawartych na konieczność zrezygnowania z lotu w przypadku wystąpienia takich warunków.

Problemy natury technicznej, podobnie jak w roku ubiegłym nie są wielkim zagrożeniem. Problemy z techniką spowodowane są w większym stopniu brakiem odpowiedniej kultury technicznej, niż błędnymi rozwiązaniami technicznymi. Do tej kultury technicznej musimy zaliczyć także właściwe przygotowanie sprzętu do lotu i właściwą procedurę przedstartową tak, aby nie zdarzały się starty z niezapiętymi taśmami uprzęży, źle podpięte taśmy glajta, lub abyśmy nie byli zaskakiwani w powietrzu rozkręconą deltą czy też odwiązaną sterówką. Tym, którym trudno wyobrazić sobie konsekwencje latania w grubych rękawicach lub umożliwienia dostępu dzieciom do naszego sprzętu odsyłam przynajmniej do lektury tytułów zdarzeń. Nawet drobne nieprawidłowości w działaniu naszego sprzętu potrafią zepsuć nam lot. Świadczy o tym zgłaszanie przez pilotów takich zdarzeń, jak na przykład start ze skręconymi taśmami. Powinniśmy robić wszystko, aby uniknąć wszystkich realnych zagrożeń jakie jesteśmy w stanie sobie wyobrazić.

Duża ilość wypadków na początku sezonu. Ten rok kazał większości pilotów długo czekać na odpowiednie warunki, co zaowocowało dość późnym rozpoczęciem sezonu. Widać to po zgłoszeniach, gdy w czerwcu prawie codziennie miało miejsce jakieś zdarzenie. Wniosek z tego jest taki, że na początku sezonu powinniśmy stawiać sobie zadania mające na celu odnowienie nawyków i odruchów, aby nie być zmuszonym do przypominania sobie wszystkich elementów lotu w trudnej sytuacji.

W odróżnieniu od roku ubiegłego niewiele było doniesień o zdarzeniach podczas holowania. Przyszłe lata pokażą, czy ubiegłoroczne problemy z holowaniem będą powracały.

Zbigniew Gotkiewicz

Czyli gotek - założyciel PSP, lata od zawsze, startuje w zawodach, testuje skrzydła, uczy latać, ekspert od spraw bezpieczeństwa

  • email: psp@psp.org.pl

    Polskie Stowarzyszenie Paralotniowe
    ul. Nad Wisłą 4A, 04-987 Warszawa

    NIP 527 251 23 14
    REGON 140534339
    KRS 0000236118